Spis treści
Pojawienie się krwotoku zawsze odbieramy jako niepokojące; czerwień krwi działa wybitnie alarmująco na nasze zmysły, zwłaszcza jeżeli jest to krew nasza lub bliskiej nam osoby. Szczególnie szokujące bywają krwotoki u dzieci, na których krzywdę jesteśmy najbardziej wyczuleni. Do częstych przypadków tego typu należy krwawienie z nosa u dzieci, które, choć pojawia się często i prawdopodobnie zetknął się z nim każdy niemalże rodzic, to jednak potrafi budzić niepokój. Czy jest on uzasadniony? Tak jak zawsze w medycynie, odpowiedź brzmi: to zależy. Poniżej postaramy się przedstawić najczęstsze powody pojawiania się krwi z nosa u dziecka.
Katar z krwią u dziecka
Nieżyt nosa spowodowany przeziębieniem jest jednym z najczęstszych objawów, jakie pojawiają się u dzieci. Ich układ odpornościowy nie jest tak silny jak u dorosłych, więc wirusy mają ułatwione zadanie, zwłaszcza podczas zimnej i wilgotnej pogody. Relatywnie często pojawia się też krew z nosa przy katarze. Czym jest to spowodowane? Cząstki powodujące przeziębienie noszą nazwę rinowirusów. Komórki śluzówki nosa pochłaniają je z powierza, by zaprezentować je układowi odpornościowemu; niestety, w ten sposób otwierają im również drogę do organizmu. Wirusy, namnażając się w komórkach, powodują ich zniszczenie, co owocuje charakterystycznym obrzękiem i podrażnieniem śluzówki i wzmożoną produkcją wydzieliny, mającej na celu usunąć intruzów. Niekiedy śluzówka jest uszkodzona do tego stopnia, że wraz ze śluzem z nosa wydostaje się krew – tym bardziej, jeżeli dziecko dłubie w nosie lub zbyt często i zbyt mocno go wydmuchuje. Również kichanie powoduje uszkodzenia śluzówki. Na szczęście krwotok z nosa spowodowany katarem nie jest w najmniejszym stopniu niebezpieczny i nie powinien powodować niepokoju, znika bowiem, gdy tylko drogi oddechowe zdołają się zregenerować. Ten typ krwotoku z nosa u dziecka należy do najczęstszych i najbardziej trywialnych przypadków. W celu uniknięcia go, należy starannie nauczyć dzieci higieny nosa podczas przeziębienia, przede wszystkim zaś oduczyć dłubania, które, jak widac, jest nie tylko nieestetyczne, ale może też powodować przykre konsekwencje.
Krwotok z braku witamin
W codziennym życiu pojawia się istotny czynnik, mogący powodować krwotoki z nosa: brak witaminy. W takim wypadku chodzi głównie o niedobory dwóch witamin: filochinonu (zwanego witaminą K), oraz kwasu askorbinowego, czyli popularnej witaminy C. Substancje te pełnią ważną rolę w ochronie naczyń krwionośnych. Witamina K jest aktywatorem ważnych czynników umożliwiających krzepnięcie krwi, dzięki czemu każde uszkodzenie naczynia pociąga za sobą tworzenie strupka i zahamowanie krwotoku. Jej odpowiednia dostępność jest szczególnie ważna podczas nieżytów nosa, gdy często dochodzi do uszkodzeń śluzówki i małych naczyń biegnących pod nią – w sytuacji, gdy krzepnięcie jest zaburzone, nawet najmniejsze uszkodzenie naczynia jest w stanie pociągnąć za sobą długotrwały i uciążliwy krwotok, którego nie będzie się dało łatwo zahamować. Witamina C odpowiada natomiast za stabilizację struktury naczyń, zwłaszcza tych małych, oraz za prawidłowe gojenie się ran. Jej niedostateczna podaż objawia się łamliwością ścian naczyń i wyjątkowo łatwo występującymi krwotokami. Dlatego w okresie zimowym szczególnie ważne jest przyjmowanie odpowiedniej ilości kwasu askorbinowego, który nie tylko wzmacnia odporność organizmu, ale też stabilizuje narażoną wtedy na uszkodzenia błonę śluzową nosa.
Obkurczone i wysuszone przez zimne powietrze drogi oddechowe są szczególnie wrażliwe na wszelkie fizyczne czynniki, w tym na obecne w powietrzu zanieczyszczenia, których ilość również zimą gwałtownie wzrasta. Jak widać, chłodniejsze miesiące są prawdziwym sprawdzianem zarówno dla naszego układu odpornościowego, jak i oddechowego, który musi wtedy przetrzymać nawarstwiające się niekorzystne działanie bardzo wielu czynników.
Krwawienie po urazie
Chyba najbardziej znanym powodem krwawienia z nosa u dziecka jest oczywiście mechaniczne uszkodzenie go. Dzieci najczęściej bywają aktywne i często narażają się na różnorakie urazy. Choć ich ciała są zdecydowanie bardziej plastyczne i odporne na uszkodzenia niż ciała dorosłych, to jednak uraz nosa, a nawet jego złamanie, występuje nader często, zwłaszcza w następstwie bójek lub zabaw sportowych – uderzająca w twarz piłka do gry może z łatwością skrzywić nos pechowca, który nią oberwał. Nos, a zwłaszcza jego błona śluzowa, są wyjątkowo dobrze ukrwione, więc przerwanie jej ciągłości w następstwie, na przykład, złamania przegrody, skutkuje wyjątkowo obfitym krwawieniem, które utrzymuje się najczęściej dosyć długo. Intensywność i długość krwawienia zależy w pewnej mierze od tego, czy złamaniu uległa tylko chrzęstna część przegrody nosa, czy też uszkodzona została leżąca za nią kość. Niekiedy „naprawa” urazu wymaga wykonania operacji. W celu zahamowania samego krwotoku warto natomiast wykonać następujące czynności:
- pochylić głowę do przodu;
- zacisnąć skrzydełka nosa;
- położyć na szyi jakiś zimny obiekt, na przykład szmatkę nasączoną wodą. Zwęzi to naczynia krwionośne i pozwoli znacząco ograniczyć utratę krwi.
Oczywiście złamanie nosa nie tylko powoduje obfity krwotok, ale też bardzo boli, co często ma wpływ na to, że dziecko w przyszłości staje się dużo ostrożniejsze. Warto uświadomić młodego człowieka, że uszkodzenie nosa to i tak jeden z lżejszych urazów, na jakie jest narażony i przy każdej zabawie bardzo ważna jest dbałość o swoje bezpieczeństwo. Złamanie którejś z kończyn lub uszkodzenie oka poskutkuje czymś znacznie gorszym niż ból i krwawienie, i dzieci muszą być tego świadome.
Krwawienie z nosa u dzieci w nocy
Choć nocne krwawienia z nosa są znane głównie z tego, że przydarzają się dorosłym, to dzieci również mogą być nimi dotknięte. Na szczęście nie jest to nic przesadnie groźnego; krwotoki te spowodowane są wzrostem ciśnienia krwi, jakie ma miejsce nad ranem. Stąd dziecko może po przebudzeniu odkryć, że obficie krwawi z nosa. Z oczywistych przyczyn może być tym bardzo wystraszone, ale nie ma potrzeby, by panika udzielała się również rodzicowi. Krwotok można opanować wspomnianą wyżej metodą z wilgotną szmatką, a jeżeli pojawia się on coraz częściej, warto zasięgnąć w tej kwestii porady lekarza laryngologa.
W tym miejscu warto wspomnieć o kolejnej sytuacji, w której mogą się pojawić krwawienia z nosa u dzieci, a mianowicie o stanach silnego wzburzenia emocjonalnego. Ma to bezpośrednie powiązanie z nocnymi krwawieniami, bowiem również jest spowodowane podwyższonym ciśnieniem, tym razem jednak spowodowanym stresem. Nierzadko zdarza się, że wzburzonemu i płaczącemu dziecku zaczyna kapać z nosa krew. To drobne naczynia krwionośne w błonie śluzowej nie wytrzymują ciśnienia krwi i zaczynają pękać. Ponownie, jest to przypadłość, która nie ogranicza się tylko do dzieci, a jeśli występuje często, warto przedyskutować ją z laryngologiem.
Krew z nosa u niemowlaka
Niewątpliwie najbardziej niepokojącym przypadkiem jest sytuacja, gdy krew z nosa pojawia się u małych dzieci i niemowląt. W większości przypadków jednak nawet wtedy nie ma powodu do zbytniego niepokoju. Krwawienie z nosa u niemowlęcia może być spowodowane przeziębieniem lub samym tylko wysuszeniem śluzówki. Niekiedy jednak u jego podłoża leży inna kwestia, a mianowicie nieprawidłowo uformowana przegroda nosowa. Dlatego jeśli krwawienie powtarza się często i nie ustępuje, należy zasięgnąć w tej sprawie opinii lekarza pediatry, który zadecyduje, do jakiego specjalisty wysłać dziecko w dalszej kolejności. Korekta przegrody jest możliwa operacyjnie i, choć wielu rodziców bardzo obawia się takich zabiegów u niemowląt, to odpowiednio przeprowadzona operacja nie pozostawi po sobie żadnych niepożądanych skutków, a przy tym pozwoli dziecku uniknąć w przyszłości bolesnych i uciążliwych konsekwencji posiadania źle uformowanej przegrody. A do tych należą nie tylko przedłużające się krwotoki, ale również częste infekcje, trudności z oddychaniem, czy nasilające się z wiekiem uporczywe bóle głowy.
